اسمز چیست؟
اسمز بر اساس حالت تعادل است. دو مایع، حاوی غلظتهای مختلف از مواد جامد محلول هستند که در تماس با یکدیگر تا زمانی که غلظت یکنواختی به دست آید، مخلوط میشوند. وقتیکه این دو مایع توسط یک غشاء نیمهتراوا از هم جدا میشوند (که اجازه میدهد سیال از آن طریق عبور کند، درحالیکه جامدات محلول در پشت باقی میمانند)، مایع از غلظت کمتر به سمت مایع با غلظت بیشترِ جامدات محلول حرکت میکند.
این پدیده تا هنگامیکه پتانسیلهای شیمیایی دو طرف برابر گردند ادامه خواهد یافت. در حالت تعادل اختلاف فشار بین دو طرف غشا برابر اختلاف فشار اسمزی است. اگر فشاری برابر با اختلاف فشار اسمزی به محلول غلیظتر اعمال گردد جریان آب قطع خواهد شد.
اسمز معکوس چیست؟
با اعمال یک فشار که از فشار اسمزی بیشتر باشد، اثر معکوس رخ میدهد. سیال با فشار از غشا برمیگردد، درحالیکه مواد جامد محلول در پشت غشا باقی میمانند.
برای تصفیه آب با استفاده از غشاء اسمز معکوس، اثر طبیعی اسمز باید معکوس شود. بهمنظور بیرون راندن آب، از جریان آب شور (غلظت نمک بالا) تا به سمت آب شیرین (غلظت نمک کم) جاری شود، آب باید بهوسیله یک عامل فشار بزرگتر از فشار اسمزی، تحتفشار قرار گیرد. بهعنوان یک نتیجه، سمت آب شور، غلیظ تز خواهد شد.
عامل فشار آب دریا در حدود ۶۰ بار است.
- آب از ستون حاوی مواد جامد محلول کمتر به ستون حاوی مواد جامد محلول بیشتر جریانیم یابد.
- فشار اسمزی فشاری است که با ایجاد تعادل، جریان بین غشایی را متوقف میکند.
- با اعمال فشاری که از فشار اسمزی بیشتر باشد، جریان آب برعکس میشود؛ آب از ستون حاوی مواد جامد محلول بیشتر به ستون حاوی مواد جامد محلول کمتر جاری میشود.
در آینده درباره روش اسمز معکوس در تصفیه آب بیشتر حرف می زنیم.